Historia krótkofalarstwa na terenie Pomorza i Kujaw

             
 Rozwój techniki spowodował, że w zajęciach z harcerzami zaczęto wykorzystywać fale elektromagnetyczne. Duma ze zbudowanych własnoręcznie urządzeń nadawczo-odbiorczych poszerzała grono sympatyków krótkofalarstwa wśród harcerzy. Pojawiły się pierwsze drużyny i kluby łączności. Propagowane przez krótkofalarstwo ideały pokrywały się z założeniami wychowawczymi w ZHP. Idea braterstwa oraz humanizmu łącząca krótkofalowców bardzo często niosła ze sobą bezinteresowna pomoc w niebezpieczeństwie, pozyskiwano leki ze świata dla potrzebujących, budowano sieci alarmowe i informacyjne.
               Pierwsze wzmianki o rozwoju krótkofalarstwa w ZHP na terenie Pomorza i Kujaw przedstawiono w opracowaniu SP 9 ADU dh hm. Pelczara z Krakowa. Wynika z nich, że Prekursorami krótkofalarstwa w Bydgoszczy byli harcerze z 4 Bydgoskiej Drużyny Harcerskiej (BDH) dh W. A. Trembiński dh. J. Mokrzycki. W 1922 roku zbudowali oni nadajnik iskrowy na fale krótkie ok. 100 metrów i uzyskali zasięg kilku kilometrów. Próbami tymi zainteresowały się ówczesne władze i aparaturę skonfiskowały. Nie zraziło to zwolenników telegrafu bez drutu, skoro 19 maja 1923 r. podczas zlotu na Malcie koło Poznania z okazji X-lecia Harcerstwa Wielkopolskiego 4 BDH uruchomiła polową radiostacje. Następnego roku w Bydgoszczy powstaje, po Lwowie i Wilnie, prężny Harcerski Radioklub, a przedstawiciele klubu otrzymali licencje nadawcze pracując pod znakami: dh Trembinski TPAD oraz dh Mokrzycki TPBW. Na przełomie 1937/38 rozpoczęła działalność w ramach 6 BDH sekcja krótkofalarska posiadająca znak nasłuchowy SP 814 H. Pojawiają się również zastępy w mniejszych ośrodkach takich jak Chojnice gdzie działała Drużyna Harcerska w ówczesnym Gimnazjum pod znakiem nasłuchowym SPL 893.
               Na terenie Hufca Inowrocław działały dwa ośrodki krótkofalarskie. Twórcą pierwszej radiostacji zakresu fal krótkich był phm. Bronisław Poliwka, stacji tej nadano znak SPL 454, działająca w Gimnazjum i Liceum im. J. Kasprowicza. Władysław Marciniak, późniejszy zastępca grup szturmowych Szarych Szeregów w Inowrocławiu, z nadajnika krótkofalowego umieszczonego na strychu Liceum im. Jana Kasprowicza, przekazał na świat informacje o pierwszych dwóch dniach okupacji w Inowrocławiu.
                Po zakończeniu działań wojennych na terenie Pomorza i Kujaw powstają komendy hufców, a głównym ośrodkiem kierującym ich pracami staje się Komenda Chorągwi ZHP w Bydgoszczy. W Bydgoszczy powstają drużyny o specjalności łącznościowej:
  • 32 BDH Radiowa w Domu Harcerza przy ul. Libelta 8, która została zatwierdzona rozkazem Komendy Chorągwi nr 6/46 z dnia 5.06. 1946 roku,
  • drużyna łączności przy 6 Szczepie zatwierdzona zostaje rozkazem Komendy Chorągwi nr 10/46 z dnia 05.10. 1946 roku.
                 W 1951 r. młodzież harcerska została włączona do ZMP .
 
 
Dynamiczny rozwój harcerstwa datuje się dopiero od 1957 roku, kiedy to nastąpiła liberalizacja przepisów państwowych. Odnowione porozumienie ZHP z reaktywowanym Polskim Związkiem Krótkofalowców pozwoliło w późniejszych latach tworzyć harcerskie drużyny i kluby łączności radiowej.
                 W dniu 18 lutego 1970 roku przy Komendzie Hufca ZHP Inowrocław-miasto powołano Harcerski Klub Łączności „FERRYT”. Uczestnikami spotkania założycielskiego byli dh dh Henryk Kowalski, Jerzy Ciemny, Eugeniusz Chybicki, Grażyna Owedyk, Zbigniew Przybylski, Andrzej Owsiany, Roman Gotowalski oraz Stanisław Fiołek SP 2 BJD. HKŁ otrzymał znak nasłuchowy SP 2-6364/Z i rozpoczął prace.
                  Na początku lat siedemdziesiątych dla sprawdzenia umiejętności zdobytych przez harcerki i harcerzy drużyn i klubów specjalnościowych w procesie szkolenia Główna Kwatera ZHP wprowadziła do kalendarza ogólnopolskich imprez harcerskich manewry strategiczno-obronne. Drużyny i kluby łączności uczestniczące w manewrach brały udział w dwóch konkurencjach: łączności radiowej i amatorskiej radiolokacji. Dobrze przygotowane ekipy Bydgoskiej Chorągwi startując w Centralnych Manewrach Strategiczno-obronnych w wieloboju „Łowy na lisa” przynosiło wiele sukcesów. Sukcesem było również plasowanie się na wysokich miejscach harcerzy starszych i młodszych w wieloboju łączności.
                    Kolejne Mistrzostwa Polski Amatorów Radiolokacji Sportowej potwierdziły dobre przygotowanie bydgoskich harcerek i harcerzy. Na przykład drużyna bydgoska w X Mistrzostwa Polski ARS z okazji 40-lecia LWP odbywały się w HOW Funka się w dniach 24-27 sierpnia 1983 roku. U. po pierwszym dniu zawodów w klasie 3,5 MHz wszystkie pierwsze miejsca indywidualne i zespołowe przypadły bydgoszczanom. W kategorii niemczyzn złoty medal i tytuł mistrza Polski zdobył Jerzy WOS (PZK), najlepsza wśród kobiet okazała się Gabriela Banach (ZHP - Bydgoszcz). Inspektorat Łączności przy Komendzie Chorągwi w Bydgoszczy wielokrotnie w czasie Harcerskich Akcji Letnich oraz w okresie ferii zimowych organizował obozy i zimowiska szkoleniowe dla łącznościowców. Przykładem może być obóz harcerski w HOW Funka w 1973 roku, gdzie przebywała młodzież z całego województwa bydgoskiego. W zajęciach uczestniczyli krótkofalowcy i zainteresowani łącznością.
                     Związek Harcerstwa Polskiego dbał o to by przyszła kadrę instruktorska szkolić jak najlepiej. Starano się zawsze łączyć zabawę ze zdobywaniem określonych umiejętności. Harcerstwo i krótkofalarstwo wzrastały razem, ponad 60 % polskich krótkofalowców to czynni lub byli harcerze i instruktorzy ZHP.
                     W nocy z 12-13 grudnia 1981 roku ukonstytuowała się Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego, która wprowadziła stan wojenny na obszarze całego kraju. Nadajniki i wszystkie urządzenia nadawczo-odbiorcze zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych zostały przekazane w depozyt. Dla SP; ogłoszono QRT, aż do odwołania. Mimo zakazu pracy na pasmach, życie w drużynach i klubach łączności nadal trwało.30-31.10.1982 roku odbył się w Oleśnicy II Zlot Łączności ZHP. Spotkali się na nim instruktorzy łącznościowcy z całego kraju, a region Pomorza i Kujaw reprezentowali członkowie klubów: SP 2 ZCH, SP 2 ZBE, SP 2 ZFO. Po upływie piętnastu miesięcy 
stan wojenny został odwołany. Na pasma amatorskie powróciły ponownie stacje polskie, w tym harcerskie.
                      Bydgoszcz w dniach 06-09.12.1990 roku była gospodarzem XXVIII Zjazdu ZHP. Zjazd miał doniosłe znaczenie delegaci w trakcie obrad przedstawiali swoje dokonania chorągwiane oraz dyskutowali nad przeobrażeniami jakie powinny zaistnieć w ZHP w najbliższych latach. Bezpośrednio z sali obrad do operatorów okolicznościowej stacji SP 0 ZCI dostarczano materiały, które przekazywano dla wszystkich
stacji harcerskich w Polsce, na pasmie służbowym i amatorskim. Obrady i praca stacji odbywały się w Wojskowym Klubie Okręgowym Pomorskiego Okręgu Wojskowego przy ulicy Dwernickiego.
                   
 Wspaniałym przeryciem dla uczestników jubileuszowego Zlotu 80-lecia Harcerstwa Polskiego w Pająku koło Częstochowy oraz VI Kwiatowego Dnia Młodzieży Częstochowa było spotkanie z Papierzem Janem Pawłem II. Zlot odbywał się w terminie 12.-17 sierpnia 1991 roku, na którym pracowała stacja harcerzy z Inowrocławia, a jej operatorami odpowiedzialnymi był śp.dh hm. Jan Drzewiecki (SP 2 DJG) pełniący obowiązki Inspektora Łączności Komendy Chorągwi Bydgoszcz oraz śp. dh hm. Eugeniusz Chybicki (SP 2 GSQ). Stacja pracowała w tym okresie pod znakiem SP 2 ZCH/9.
                     Harcerze łącznościowcy włączyli się do obchodów rocznicy nadania praw miejskich dla grodu nad Brda. Szeroko rozpropagowali dylom pod nazwą ;650-lecia Miasta Bydgoszczy. Dyplom wydawano dla stacji polskich i zagranicznych, za łączności ze stacjami z miasta Bydgoszczy, województwa bydgoskiego oraz stacjami harcerskimi z Kujawsko-pomorskiej Chorągwi ZHP z województw włocławskiego i toruńskiego. Punkty 
można było zdobywać w dniach od 01.04. do 31.05. 1996 roku. Warunki dyplomu spełniło 248 krótkofalowców na pasmie fal krótkich i 9 krótkofalowców na pasmie fal ultrakrótkich. Warto nadmienić, że nadeszły również zgłoszenia ze Słowacji, Czech, Niemiec i Francji (11 zgłoszeń). W dniu 19 kwietnia w rocznice nadania praw miejskich dla miasta Bydgoszczy odbyły się specjalne dwugodzinne zawody, w których uczestniczyło 130 stacji nadawczych oraz 8 stacji nasłuchowych. W ramach Święta Lotniczego w dniach 23-26 sierpnia 1996 roku na terenie bydgoskiego lotniska wojskowego odbył się Festyn Lotniczy Bydgoszcz '96 oraz Międzynarodowa Wystawa Lotnictwa i Astronautyki. Harcerze z klubu SP 2 ZCI pracując na terenie lotniska pod znakiem SP 0 ZCI. przeprowadzili na wszystkich pasmach amatorskich 370 łączności, z czego 32 to łączności z krajami Europy. QSO potwierdzano karta QSL ze znakiem okolicznościowym, która wydana dzięki Wojskowym Zakładom Lotniczym nr 2 w Bydgoszczy.
               Cenne doświadczenia zdobywane przez harcerki i harcerzy podczas pracy i zabawy w drużynach i klubach łączności owocowały dobrymi ocenami zdobywanymi w szkole. Wielu z nich pozostało wiernymi swojej pasji i do dnia dzisiejszego uczestniczy w pracach Związku Harcerstwa Polskiego oraz kontynuuje prace na amatorskich pasmach fal krótkich i ultrakrótkich.
 
hm. Witold Błasiak SP 2 JBJ

Ta strona internetowa została utworzona bezpłatnie pod adresem Stronygratis.pl. Czy chcesz też mieć własną stronę internetową?
Darmowa rejestracja